Zemheri Kuyusu

Bir ruh hekimi ile hastasi arasinda yasanmis bir baska zamanla bugün arasinda gidip gelen bir gönül macerasiRomanin ilgi cekici bir kurgusu var; yakin gecmiste yasadigimiz Körfez Depreminde zaman yarilmis ve Fuat bir baska zamanda sevgisinin kökenini bulmusturRomanda mistik esintiler arasinda serbest suur akiminin basarili bir uygulamasini okuyacaksiniz.Türkiye Yazarlar Birliginin 2005 yili roman dalindaki ödülü Zemheri Kuyusu adli eseriyle Metin Savas a verilmistir.Yorumlar Metin Savasin bu romani, daha önceki deneme ve basarilarinin ötesinde, edebiyatimiz icin önemli bir kazanim ve ümit olarak görünüyor. Kahramanin agzindan ve yer yer serbest bilinc akimi ile yazilan roman, bu teknigin kullanildigi romanlarimiz icinde hemen ön siraya oturmus gibidir. Konu söyle 1999 Körfez depreminin sonrasidir. Depresyon gecirdigini düsünen gazeteci Fuat, amcasinin oglu Tolganin yönlendirmesiyle psikiyatrist Dr. Hayrünnisa hanima gider. Psikiyatrist onun gecmisini eselemeye calisirken beklenmedik olaylar gelisir; ikisinin gecmisiyle ilgili bazi seyler bilinmeye baslar. Derken, Fuat kendisini Dr. Hayrünnisanin dedesi Hisarli Ahmet beyin konaginda bulur; bir zaman yarilmasi olmus, Fuat yüz yil önceki büyük Istanbul depremi zamanina düsmüstür. Carpici bir roman örgüsü baslar; mistik olaylar hurafelerle karisir. Zemheri kuyusu romana girer; iyilikle kötülügün ezeli kavgasi. Bir meczup dünya üstündeki iyiligin sorumlulugunu kendi üstünde hisseder.Fuat bütün bu olaylar icinde, yazmayi düsündügü, ama bir türlü baslayamadigi romanini yasadigini hisseder. Hayrünnisa hanima olan ilgisi giderek derinlesmeye baslar. Hayrünnisanin kardesi Aydinla tanisir , Takunyali Evliya ve Zemheri Kuyusunun sirrini birlikte cözmeye karar verirler. Isaret edilmesi gereken ilk nokta, romanin yüzde yüz yerli oldugudur. Bakis acisindan, roman kahramanlarina, olaylardan, islenen temalara, kullanilan imajlardan, kahramanlarin tutum ve davranislarina, her türlü roman malzemesine kadar her sey mill ve o kadar sicak... Öyle ki, Italyadaki pansiyon sahibi madam bile, Izmiri özleyen ve türküler söyleyen bir Anadolu kadini gibi... Fuatin suuraltindan iki de bir aciga cikan Bilge Kaganin bin üc yüz yil önceki Türk milleti öldün....Türk milleti öleceksin... haykirisi, ne kadar Türk olundugunun carpici göstergesi. Kahramanlarin , en az islenenleri bile iz birakiyor. Aslinda Tolga ile nisanlisi, kendi baslarina , kendi sevgi ve iliskileriyle hic ele alinmamislar gibi; Fuat ve Hayrünnisa iliskisinin fonu olarak görünüyorlar. Fakat, o kadar canli, sicak ve etkileyici verilmisler ki, en az öndekiler kadar romani doldurmuslar. Olay örgüsü, romanin kurulusu son derece basarili ve okuyucunun heyecanini hic eksiltmiyor. Romancinin, Ahmet Hamdi ve Peyami Safadan dersini iyi aldigi anlasiliyor. Bunu yani kendi edebiyat büyüklerimizden kaynaklanan yeni atilimlara girismeyi de ayrica övgüye deger buluyorum. Edebiyatin her türlüsü sonucta dile dayali sanat yaratislaridir. Bu bakimdan özel bir roman dilinden söz edilmese bile, dil saglamligi ve güzelligi roman sanatinin da temelidir. Metin Savasin zengin, duru ve oturmus, romana yarasir bir dili var. Ayrica romanin akisi icinde ana dil ve temiz Türkce bilincini romanin bir parcasi olarak sürekli vurgulamasi da pek hos. Akici bir üslup icinde, basta isaret ettigimiz serbest bilinc akiminin kullanilmasi üslubu aksatmamis. Gerek bizdeki gerek batidaki örneklerinde, yogun kullanilmasi halinde bilinc akimi ile yazilanlar okuyucudan özel bir dikkat ister ve yorucu olurlar. Metin Savasin bilinc akimi uygulamasinda, cagrisimlara kapilip giden , sikmayan, yormayan bir anlatim basarisi var. Zaman zaman Ahmet Mitat Efendi yahut Gogol tarzi, okuyucu ile roman arasina girdigi de olmus; ama bu tarzi mübalaga etmemis; zarif bir cesni katmanin ötesine gecmemis. Üzerinde cok konusulacagini sandigim romanciya ve romanina hos geldiniz diyor, Zemheri Kuyusunu okuyucularimiza hararetle tavsiye ediyorum.Nevzat KÖSOLU...