Savas Günlükleri 1939-1943

Ikinci Dünya Savasi ve Mussolini Italyasina isik tutan temel kaynaklardan biri.- Ilber OrtayliMussolininin damadi ve Italya Disisleri Bakani olan Kont Galeazzo Ciano, 11 Ocak 1944te, Yüksek Fasist Konseyde Mussolininin görevden alinmasi lehine oy kullanan diger kisilerle birlikte kursuna dizildi. Sumner Wellesin hakkinda, Zamanimizin en kiymetli tarihi belgelerinden biri dedigi ve Cianonun Ikinci Dünya Savasini bicimlendiren en önemli kisilerle yaptigi görüsmeleri ve düsüncelerini iceren günlügü ise, Almanlarin ve Mussolininin aksi yöndeki cabalarina ragmen, karisi Edda tarafindan Müttefiklere ulastirildi.Savas Günlükleri, Nazi liderlerinin yargilandiklari Nürnberg Mahkemelerinde saldiri savasi tasarlamak sucu isnat edilen eski Almanya Disisleri Bakani Joachim von Ribbentropun aleyhine delil olarak sunuldu. Kont, Italyayi kazanirsa dahi kaybedebilecegi bir savasa sokmamak hususunda Mussoliniden daha öngörülü oldugunu kanitlamisti.Savas Günlüklerinin icerdigi bilgiler, Italyanin neredeyse kansiz bir sekilde Arnavutluku ilhak edisini, Hirvatistan üzerindeki planlarini, ülkenin Ikinci Dünya Savasina ne kadar hazirliksiz bir sekilde girdigini, Yunanistandaki ve Kuzey Afrikada yasadigi felaketleri anlamak adina altin degeri tasimaktadir. Cianonun, Almanlarin bu ülkeyi istila etme planlarini Belcikaya sizdirdigi ve Japon hükümetinin Pearl Harbor baskinindan dört gün evvel Alman ve Italyan hükümetlerini bilgilendirdigi gibi tarihi bilgiler de ilk kez bu vesikada ortaya cikmistir. Ayrica günlükler, Italyanin Balkanlarda Türkiyeyi dikkatle gözlemlemek suretiyle icra ettigi politikayla, Mussolini Italyasinin savas öncesinde ve savas sirasinda Türkiyeye karsi benimsedigi tutuma dair mühim bilgiler icermektedir.William Shirer gibi yazarlarin, döneme iliskin kült kitaplarini kaleme alirken siklikla istifade ettikleri Savas Günlükleri, sundugu essiz bilgilerle okuyucuyu Ikinci Dünya Savasina dair bircok hususta aydinlatacagi gibi, ona siyasi tarihin en calkantili dönemlerinden birinde, amansiz bir güc siyaseti ile ic ice gecen diplomasinin nasil icra edildigine iliskin, izlerini günümüzde de bulabilecegi mühim kesitler sunacaktir.