W cieniu gory Synaj

Peter Sloterdijk (ur. 1947), dzis chyba najbardziej, obok Jürgena Habermasa, wplywowy niemiecki intelektualista, filozof kultury, od kilku lat publikuje teksty dotyczace religii jako zjawiska spolecznego i postawy myslowej. Niniejsza ksiazka stanowi kontynuacje rozwazan z "Gorliwosci Boga" (Wydawnictwo Aletheia, Warszawa 2013) i innych jego religioznawczych prac. W tym tomie bogatszym o doswiadczenie trudnosci operowania pojeciami w rodzaju "monoteizm" czy "religie Abrahamowe" Sloterdijk siega po inna strategie i rozpatruje spoleczenstwa religijne od strony "cwiczenia" religii. To nie narod wybiera sobie religie, lecz religia dobiera sobie wyznawcow skladajacych sie na "narod" (przypadek starozytnego Izraela). "Calkowite czlonkostwo", o ktorym mowa w podtytule, to wlasnie "przynaleznosc do religii". Religia wymaga "calkowitej" przynaleznosci, oddania bez reszty, a odstepstwo surowo karze, jak pokazuje paradygmat w postaci opowiesci o zlotym cielcu i karnym wygubieniu czesci Izraelitow przez Mojzesza. Ten "schemat spod gory Synaj", egzekwowanie "calkowitego czlonkostwa" moze byc zrodlem ksenofobii monoteizmow i wystepowac w najrozmaitszych religiach. W takiej przynaleznosci, wewnetrznej dyscyplinie religii tkwi zrodlo przemocy inne niz rywalizacja miedzy religiami o monopol na prawde. Na ile chroniczne jest to zrodlo, jak dlugi cien rzuca gora Synaj, oto pytanie.