Wyobrazenie

Francuski filozof Jean-Paul Sartre (1905-1980) napisal "Wyobrazenie" dosc wczesnie (1936-1939) z przeznaczeniem na prace doktorska. Choc wydawaloby sie, ze takie przeznaczenie nie zapowiada zajmujacej lektury, rozprawa jest frapujaca, pelna odwaznych tez i nowoczesna, bo fenomenologiczna. W tym okresie Sartre zapoznawal sie z pracami Husserla oraz Heideggera i laczac ich z Bergsonem, mogl zaproponowac nowa "fenomenologiczna psychologie wyobrazni". W ksiazce chodzi przede wszystkim o obraz, ktorego jedna z postaci, obrazem myslowym, jest tak zwane wyobrazenie. Obraz jest swiadomoscia, glosi podstawowa teza Sartre'a - nie rzecza, nie przedmiotem, lecz aktem "obrazowania". Bez tej aktywnosci umyslu obraz malarski bylby tylko nagromadzeniem barwnych plam, a wyobraznia nie umialaby wytworzyc sobie "wyobrazenia" nieobecnej rzeczy. Sartre wprowadza wiele przytomnych, ale wowczas jeszcze nowatorskich koncepcji, na przyklad odroznia obraz od postrzezenia z jednej strony, a od gotowego przedmiotu z drugiej, nie przeciwstawia obrazu sferze myslowej, lecz go do niej zalicza. Ten wklad w fenomenologiczna psychologie zawiera juz elementy filozofii egzystencjalnej, ktora autor wylozy kilka lat pozniej w "Bycie i nicosci".