Rownosc i niesprawiedliwosc

Rozmaite zagadnienia ekonomiczne na przemian zyskuja i traca na popularnosci w zaleznosci od aktualnych polityczno-intelektualnych nastrojow. Obecnie, w dyskusjach na temat gospodarki, na absolutnym topie jest "problem" nierownosci spolecznych, o ktorych znow zrobilo sie glosno po publikacji ksiazki o kontrowersyjnym tytule Kapital (ze skromnym dopiskiem "w XXI wieku"), autorstwa Francuza, Thomasa Piketty'ego. Piketty, ktorego rodzice byli Trockistami (choc deklaruja, ze zmienili poglady polityczne zanim narodzil sie mlody Thomas), reprezentuje typowa dla wspolczesnych socjalistow postawe: Jako ze poprzec socjalizmu wprost nadal nie wypada, przyznaje on wyzszosc gospodarki rynkowej nad centralnie planowana. Po tym jednak dodaje, ze wolny rynek ma niestety pewne wady, ktore wymagaja interwencji panstwa. Nastepnie przedstawia rzekome zawodnosci rynku, proponuje "postepowe" reformy i... I wychodzi z tego wszystkiego system, ktory z wolnym rynkiem ma niewiele wspolnego, za to z socjalizmem - wiele. Piketty wyjatkowo nie lubi bogatych. Generalnie uwaza, ze maja za duzo i chcialby im troche pozabierac. Tym bardziej, ze - jego zdaniem - bogactwo bogatych hamuje rozwoj gospodarczy i przyczynia sie do ludzkiej biedy. Neguje tym samym prawo Saya, ze kazda podaz ma swoj popyt i tworzenie bogactwa samo w sobie wytwarza popyt ze strony tych, ktorzy je wspoltworza. Kwestie takie jak tworzenie bogactwa czy produktywnosc nie mieszcza sie w kregu jego zainteresowan. Calkowicie pomija zwiazek rozkladu bogactwa z procesem jego produkcji. Wkracza w sytuacje zastana - bogactwo istnieje, a jego rozklad jest bardzo nierownomierny - i oferuje swoja wizje lepszego swiata. Pytania skad to bogactwo sie wzielo i dlaczego jego rozklad wyglada tak, a nie inaczej w ogole nie zadaje. Na szczescie zadaje je Robert Gwiazdowski w swojej najnowszej, niezwykle interesujacej i blyskotliwie napisanej ksiazce, ktora z duma prezentujemy. Odpowiedz Autora, ktora podpiera on szczegolowymi danymi i statystykami, zdejmuje z nierownosci spolecznych swoista aure mistycznosci, ktora sprawia, ze duza czesc spoleczenstwa za ich przyczyne uznaje "spisek bogatych". Otoz prawda jest taka, ze rownosc i nierownosc maja charakter moralnie neutralny, zas przyczyn nierownosci na swiecie bylo i jest multum, a co najwazniejsze - nierownosci pelnia bardzo wazna, korzystna role w rozwoju gospodarczym i poprawie standardu zycia. Wiecej (i zapewne w ciekawszy sposob) opowie Panstwu o tym profesor Robert Gwiazdowski.